បទដ្ធាន~សុវត្ថិភាព

ទំនាក់ទំនងរវាងបទដ្ឋាន និងសុវត្ថិភាព

សុវត្ថិភាពគឺជាលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យមួយដ៏សំខាន់ ដល់ការ​ជ្រើសរើសសម្ភារៈមកប្រើប្រាស់ បានសមស្រ​បទាំងបរិមាណ និងគុណភាព។

ផ្ទុយមកវិញ ប្រសិនបើសុវត្ថិភាពមិនគោរពតាមក្រិតក្រមនៃបទដ្ធានទេនោះ អ្នកលើកគំរោងនឹងប្រើប្រាស់នូវរូបមន្តផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គេមកគណនា ដោយផ្អែកទៅលើ លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យរបស់គេរៀងៗខ្លួន ដែលក្នុងករណីខ្លះ លទ្ធផលដែលបានមកមិនធានានួវ ភាពរឹងមាំរបស់គ្រឿង បង្គុំសំណង់ រឺ មិ​នសន្សំសំចៃ។

ជាទូទៅ បទដ្ឋានជាតិត្រូវបានបង្កើតទ្បើងដោយអង្គភាពមួយក្រោមឱវាទរដ្ឋាភិបាល ។ បទដ្ឋាននេះ តែងអនុលោមទៅតាមបទពិសោធន៍ និងការ​គណនា ទាំងទ្បាយ ដែលធ្វើទ្បើង ពីពេលមុនៗ ព្រមទាំងធ្វើការវិភាគអំពីភាពមហន្ដរាយ ការបាក់ស្រុត​ និង​ ផលវិបាកដែល កើត​មានកន្លងមក។

បទដ្ឋាននេះ គិតបញ្ជូលផងដែរនូវលទ្ធផល រឺ សមិទ្ធិផលបច្ចេកទេស ដែលទើបរក ឃើញនាពេលថ្មីៗនេះ ដូចជា៖
-ការកែលំអគុណភាពនៃសម្ភារសំណង់
-បំរើបំរាស់គ្រឿងបង្គុំចាក់ស្រេច
-ការដាក់អោយដំណើរការ​ នូវផលិតផលថ្មីៗ នៃសម្ភារៈសំណង់
-លទ្ធផលនៅមន្ទីពិសោធន៍
ហេតុដូចនេះហើយ បានជាបទដ្ឋានត្រូវតែចារឹកនូវសភាពការណ៍ជាក់ស្តែង នៅពេល ដែលវាកកើត។

វិធានគណនា

គឺជាការសិក្សាផ្ទៀងផ្ទាត់ គ្រឿងបង្គុំសំណង់ដើម្បីធានាបាននូវចិរកាលរបស់វា។ ការគណនា ទាំងទ្បាយធ្វើទ្បើងដោយការវិភាគគ្រឿងបង្គុំសំណង់ ដោយឈរលើបទដ្ឋាន ជាមូលដ្ឋាន។

វិធានគណនាមានការវិវត្តជាលំដាប់។ បំលាស់ប្តូរដ៏ធំរបស់វាគឺការវិវត្តន៍ពី “ទ្រឹស្តីកុងត្រាំងអនុញ្ញាត្តិ”​ ទៅ” ទ្រឹស្តីស្ថានភាពកំណត់¹”។

​ទ្រឹស្តីដំបូង ហៅកុងត្រាំងអនុញ្ញាតិ
ទ្រឹស្តីនេះចែងថា ដើម្បីអោយគ្រឿងបង្គុំជាប់មាំបាន លុះត្រាតែកុងត្រាំងដែលបាន មកពីកំលាំងក្នុង (M, N, T, …) នៅស្ថានភាពកំណត់នៃបំរើបំរាស់ត្រូវតូចជាងរឺស្មើ កុងត្រាំង អន្តរាយ  ដែលបន្ថយ​មេគុណសុវត្ថិភាព γ :

𝜎=f/y

ទ្រឹស្តីនេះ នាពេលបច្ចុប្បន្នគេលែងយកជាមូលដ្ឋានហើយ ដោយសារមានភាពលំអៀង ច្រើន។

ទ្រឹស្តីទំនើបហៅ  Semi- Probabiliste
ក្នុងការសិក្សា ជាដំបូងគេពិចារណាលើវិធី 2​ គឺ៖

1  ​ទ្រឹស្តី Déterministe: ការសិក្សា ដោយពឹងផ្អែកលើការគណនាជាក់លាក់។

2 ទ្រឹស្តី Probabiliste : ការសិក្សា ដោយពឹងផ្អែកលើប្រូបាប៊ីលីតេ។

តាមរយៈទ្រឹស្តីទាំង​ 2​ ខាងលើ គេសង្កេតឃើញថា៖

-ទ្រឹស្តីទី១ (Déterministe) មិនអាចធ្វើបានគ្រប់ករណីបានទេ ឧទាហរណ៍ ដូចជា សមាសភាព ចូលរួមនៃបន្ទុកអថេរ។

-ទ្រឹស្តីទី២ (Probabiliste) មានភាពលំអៀងធំ ហើយមិនប្រាកដប្រជា ដោយ សារវា ពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើទ្រឹស្តីប្រូបាប៊ីលីតេ។

ហេតុដូចនេះហើយ បានជាគេបង្កើតនូវទ្រឹស្តីទី3​ គឺ “ទ្រឹស្តីសំយោគ ហៅថា Semi-probabiliste” ។

3 ទ្រឹស្តី Semi-probabiliste
ដើម្បីងាយយល់ យើងតោងយល់នូវនិយមន័យនៃពាក្យសំខាន់ៗដូចជា៖
-កំលាំងក្រៅ :​ គ្រប់កំលាំងទាំងទ្បាយណា ដែលមានឥទ្ធិពលពីខាងក្រៅ គ្រឿងបង្គុំសំណង់ ដែល
ធ្វើអោយមាន​ បំរែបំរួលកុងត្រាំងរបស់វា។ កំលាំងទាំង នោះមានជាអាទ៌៖ បន្ទុកថេរ បន្ទុកអថេរ
ខ្យល់ ព្រិល រញ្ជួយដី សីតុណ្ហភាព សំរុតគ្រឹះ ...។ល។
-កំលាំងក្នុងៈ គ្រប់កំលាំងទាំងទ្បាយ ដែលកើត​មាននៅខាងក្នុងគ្រឿងបង្គុំ សំណង់ដោយសារ
ឥទ្ធិពលនៃកំលាំងខាងក្រៅ។ វាមានដូចជា៖ ម៉ូម៉ង់បង្កោង កំលាំងកាត់ទទឹង កំលាំងតាម
បណ្តោយ ម៉ូម៉ង់រមួល,...។ល។
-ស្ថានភាពកំណត់ៈ​ គឺជាស្ថានភាពមួយនៃកំលាំងក្នុង ដែលហួសពីស្ថានភាព នេះលក្ខខ័ណ្ឌ បំរើបំ
រាស់នៃគ្រឿងបង្គុំ​ លែងផ្ទៀងផ្ទាត់ ។

ទ្រឹស្តី semi-probabiliste ជាទ្រឹស្តីបានមកពីសំយោគពីទ្រឹស្តីទី១ និង​ ទី២ បាន ន័យថាអ្វីដែលគេ
អាចគណនាបាន គេគណនា។ ហើយអ្វីដែលគេគណនាពុំ បាន គេប្រើមេគុណសុវត្ថិភាព និងមេ
គុណប្រូបាប៊ីលីតេ គុណទៅលើបារ៉ាម៉ែត ដែលពិបាកកំនត់ជាក់លាក់នោះ។
ជាទូទៅ គោលការណ៍គ្រឹះនៃវិធី semi probabiliste ពឹងផ្អែកលើ៖
-ការកំណត់ “តំលៃសំគាល់^២”នៃកំលាំងក្រៅ
-ការកកំនត់ “តំលៃសំគាល់”នៃភាពធន់។

-ការប្រើវិធីគណនាមួយ ដែលបំលែងកំលាំងក្រៅទៅជាកុងត្រាំង។ ក្នុង វិធីប្រើមេគុណសុវត្ថិភាព

ជាមេគុណគិតគូរលើលក្ខណៈមិនទៀងទាត់ទាំងឡាយ ដែលមាន ឥទ្ធិពលលើគ្រឿងបង្គុំ ។

មេគុណនេះបន្ថយនូវកុងត្រាំងទ្រទ្រង់របស់គ្រឿងបង្គុំ និង បង្កើនកំលាំង ខាងក្រៅ ។

-ផ្ទៀងផ្ទាត់ថា កំលាំក្នុងដែលទទួលបាន ត្រូវតូចជាងកំលាំងក្នុងភាពធន់នៅ នូវស្ថានភាពកំណត់

ដែលលើកមកសិក្សា ។

ស្ថានភាពកំណត់

គេបែងចែកស្ថានភាពកំណត់ជាពីរគឺ ស្ថានភាពកំណត់នៃបំរើបំរាស់³ និង ស្ថានភាពកំណត់ ចុងក្រោយ⁴ ហើយគ្រឿងបង្គុំមួយអាចស្ថិតស្ថេរទៅបាន លុះត្រាតែវាផ្ទៀងផ្ទាត់ព្រមគ្នា នូវស្ថាន ភាពទាំងពីរនេះ ។

·         ស្ថានភាពកំណត់បំរើបំរាស់ : ស្ថានភាពនេះទាក់ទងនិងស្ថានភាពស្ថិតថេរនៃគ្រឿងបង្គុំ ក្រោមឥទ្ធិពលនៃកំលាំងក្នុង ។ កំលាំងក្នុងនេះ មានទំនាក់ទំនងជាមួយនិងកំលាំងក្រៅ សំគាល់ ។ នូវស្ថានភាពនេះ គេសិក្សាដើម្បីចៀសរវាងនូវ ៖
     កំហូចទ្រង់ទ្រាយ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការប្រើប្រាស់របស់គ្រឿងបង្គុំ ។ ឧទាហរណ៍ដូចជា៖
      ភាពដាបនៃកំរាលខ័ណ្ឌ ធ្វើឲ្យខូចខាតដល់ជញ្ជាំងខ័ណ្ឌដែលទ្រវា; ភាពដាប នៃធ្នឹមធ្វើអន្តរាយ រឺ បាត់បង់សោភ័ណ្ឌភាពនៃធ្នឹម ( ធ្វើឲ្យមានការខ្លាចរអារ ) ។
     -ស្នាមប្រេះបេតុងនៅតំបន់សង្កត់
     -ភាពអន្តរាយ ដោយច្រេះស៊ីដែក
     -ភាពរំញ័រ ហួសកំរិត ។

·         ស្ថានភាពកំណត់ចុងក្រោយទាក់ទងនិងភាពមិនអន្តរាយ (ភាពរឹងមាំ) នៃគ្រឿងបង្គុំពោល គឺ លទ្ធភាពទ្រទ្រង់របស់វា ។ នៅស្ថានភាពនេះ គេធ្វើការសិក្សាដើម្បីចៀសវាងនូវ៖
     -ភាពបាត់លំនឹងដូចជា déversement⁵ នៃគ្រឿងបង្គុំ
     - ភាពគ្មានលំនឹង ដូចជាការភ្លាត់⁶ នៃគ្រឿងបង្គុំ
     -ភាពដាច់⁷ នៃសម្ភារ
     -កំហូចទ្រទ្រាយប្លាស្ទិចហួសកំរិត ។

តំលៃសំគាល់

តាមនិយមន័យ តំលៃសំគាល់ f_k នៃភាពធនសម្ភារៈ ទាក់ទងនិងប្រូបាប៊ីលីតេនៃ ភាពអន្តរាយ ដែលគេសន្មត់ទុកជាមុន : f_k  =   f_m    -   k.s   ក្នុងនោះ

 f_k​​  : តំលៃមធ្យមនៃភាពធន់របស់សម្ភារៈ​

s_​​  : Ecart-type = ⅀​n = (fi-fcm)2/n

                                        i=1
k_​​  : មេគុណទាក់ទងនិងប្រូបាប៊ីលីតេ នៃព្រឹត្តិការណ៍ដែលអាចកើតមានឡើង ។ 
ចំពោះ បេតុង k = 1.64​

ចំពោះ​តំលៃសំគាល់នៃកំលាំង គេមិនកំណត់និយមន័យតាមគោការណ៍ដូចខាងលើទេ ដោយសាគេពិបាកកំនត់នូវតំលៃមធ្យម និង échart-type របស់វា ។

ប៉ុន្តែដើម្បីសិក្សា គេចាត់ទុកកំលាំងនិមួយៗ ជាអនុគមន៍នឹងធម្មជាតិ និងបំរែបំរួលរបស់វា តាមកាលវេលា (ឧ. ដើម្បីសិក្សាពីបន្ទុកអថេរក្នុងថ្នាក់រៀនមួយ គេកំណត់វាជាអនុគមន៍នៃខ្សែកោង មួយ ដែលមានអាប់ស៊ីសជាពេល និង អរដោនេជាបន្ទុក) ។

2.2.3  ការផ្ទៀងផ្ទាត់

ការផ្ទៀងផ្ទាត់គ្រឿងបង្គុំ ធ្វើតាមវិសមីការ : S_a < S_r  ក្នុងនោះ

S_a : កំលាំងក្នុងបណ្តាលមកពីបន្ទុកធ្វើអំពើ បានមកពីការគណនា៖

S_a   = ⅀​𝜓i.𝛶.Q_i
Q_i : តម្លៃសំគាល់នៃកំលាំង រឺ បន្ទុក i  
γ_i : មេគុណនៃកំលាំង
ψ_i : មេគុណនៃភាពដែលមិនកើតមានឡើងព្រមគ្នា នៃកំលាំងពីរ រឺ ច្រើនក្នុងខណៈតែមួយ (ឧ. ប្រូបាប៊ីលីតេ ដើម្បីឲ្យកើតមានពេលតែមួយនៃបន្ទុកអថេរ និងខ្យល់តូចជាង ប្រូបាប៊ីលីតេ នៃបន្ទុកអថេរតែឯកឯង ។

S_r : កំលាំងក្នុងទ្រទ្រង់សម្ភារៈមួយ កំនត់តាមអនុគមន៍ S_r = s(f_k/γm)
f_k : តម្លៃសំគាល់ ដូចពន្យល់ខាងលើ
γ_m : មេគុណសុវត្តិភាពលើសម្ភារៈ ។ មេគុណនេះខុសគ្នា ពីសម្ភារៈមួយទៅសម្ភារៈ មួយផ្សេងទៀត មានន័យថា វាអាស្រ័យលើភាពជាក់លាក់នៃសម្ភារៈ នៅពេលដែលវាត្រូវ បានគេផលិតឡើង ។